Δύο τάσεις

            Δύο πολύ ισχυρές τάσεις θα ζυγιστούν στο δημοψήφισμα της Κυριακής: η τάση να εκχωρηθεί  η ατομική και εθνική επιβίωση των Ελλήνων στον εξωτερικό παράγοντα, αφενός, και η τάση για την άρνηση της νομιμοποίησης της ελληνικής ταυτότητας, προσωπικής και κρατικής, από εξωγενείς “προστάτες” αφετέρου. Εκείνοι που θέλουν να ψηφίσουν “ναι” στο δημοψήφισμα εξαρτούν την ευημερία τους από την επίνευση της ευρωπαϊκής αυθεντίας. Οι άλλοι, που θα ψηφίσουν “όχι”, δεν την αναγνωρίζουν.

          Η δυσπιστία απέναντι στην ευρωπαϊκή αυθεντία δεν είναι αδικαιολόγητη. Η δανειακή συνθήκη την οποία επέβαλε η Ευρωπαϊκή Ένωση, με τη συνεργασία του Δ.Ν.Τ., στον ελληνικό λαό, ήταν σχεδιασμένη για να αναπαράγεται η ανάγκη της Ελλάδας για δάνεια. Η ίδια η συνθήκη της ευρωπαϊκής καθυπόταξης, εδώ και δεκαετίες, εγκυμονούσε την αποδυνάμωση της παραγωγικής βάσης της Ελλάδας με κάθε τρόπο: στερώντας, αφενός, τον εθνικό μας αυτοπροσδιορισμό στις αυτόχθονες παραγωγικές μας δυνάμεις και, αφετέρου, εξαγοράζοντας τη λήθη της σταδιακής αποψίλωσης της εύφορης Ελλάδας με χρήματα που δόθηκαν για συγκυριακά έργα, αυτοτελή, που τα εκμεταλλεύθηκαν επιτήδειοι και διαπλεκόμενοι εργολάβοι. Αυτοί απολάμβαναν προνομιακού τραπεζικού δανεισμού, τον οποίο ξεπλήρωναν με χρήματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης για υπερ-κοστολογημένα έργα.

             Η Ελλάδα, σήμερα, καλείται να πληρώσει την ευπιστία της για την ευρωπαϊκή αυθεντία, που ασπάστηκε πιστά και τυφλά τις τελευταίες τέσσερις δεκαετίες. Ο λογαριασμός είναι πολύ υψηλός, το τίμημα δυσανάλογο της προσπάθειας που κατέβαλαν οι Έλληνες να ανταποκριθούν σε πρωτόγνωρα κριτήρια αξιολόγησης της εργασίας, της παραγωγικότητας και της ίδιας τους της υπόστασης. Το τίμημα της απώλειας της εθνικής μας αυτοπεποίθησης καλούμαστε να πληρώσουμε, στο πολλαπλάσιο της αξίας των διευκολύνσεων που πήραμε από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

               Η Ευρώπη, φυσικά, δεν έχει λόγο να απολογηθεί αναδρομικά για την οικονομική ζημία που υπέστημεν και υφιστάμεθα δραματικά τα τελευταία πέντε χρόνια. Δεν υπάρχει, άλλωστε, θεσμοθετημένος μηχανισμός λογοδοσίας, στην Ένωση, για οδηγίες, κανονισμούς και μεθοδεύσεις που οδήγησαν την Ελλάδα σε οικονομικό μαρασμό. Πολύ λιγότερο, βέβαια, θα τολμήσει κανείς να διεκδικήσει αποζημίωση για καταστροφικές για την ελληνική οικονομία ευρωπαϊκές αποφάσεις από το 1980 και μετά.

       Βρισκόμαστε, λοιπόν, στην εξής παράδοξη κατάσταση. Κάποιοι να διεκδικούν, στο δημοψήφισμα της Κυριακής, τη διαιώνιση της υπαγωγής της Ελλάδας σε ευρωπαϊκά κελεύσματα που την οδήγησαν στο αδιέξοδο, και άλλοι να ανθίστανται στην προοπτική αυτή. Μία εξήγηση μπορώ να δώσω. Οι πρώτοι δεν θίγονται από τις αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης εναντίον της Ελλάδας διαχρονικά ή συγκυριακά. Έχουν συνδέσει, μάλιστα, από τις θέσεις στις οποίες βρέθηκαν και βρίσκονται, την τύχη τους με την υπαγωγή της Ελλάδας σε ευρωπαϊκές νόρμες που τους διατηρούν σε προνομιακή κατάσταση. Αυτά τα προνόμια, φαντάζονται, μπορεί να απολέσουν, αν η Ελλάδα αμφισβητήσει την ωφέλεια που δήθεν απορρέει από την υποταγή της χώρας στην Ευρώπη.

          Στην πραγματικότητα, λοιπόν, το δημοψήφισμα θα γίνει επειδή ο ελληνικός λαός είναι μοιρασμένος σε δυο κατηγορίες: εκείνων που επαφίενται για την ευημερία τους στην Ευρώπη, και των άλλων, που συνδέουν την κακοδαιμονία τους με την Ευρώπη. Οι δεύτεροι δεσμεύονται μόνο με την Ελλάδα. Οι πρώτοι δεν δεσμεύονται με την Ελλάδα. Θεωρούν ότι εξ αντανακλάσεως επιβιώνει η χώρα, επειδή “ανήκει” στην Ευρώπη. Αυτό είναι το δεινό παράδοξο. Η χώρα πάσχει επειδή ανήκει στην Ευρώπη. Η χώρα, όμως. Κάποιοι Έλληνες δεν ταυτίζονται με τη χώρα τους. Ταυτίζονται με τη θέση τους μέσα στη χώρα, υψηλή κατά τεκμήριο, την οποία οφείλουν, θεωρούν, στην ένταξη της Ελλάδας στην Ευρώπη.

                Βέβαια, υπάρχει και μια άλλη, εθνικά δυσοίωνη ανάγνωση. Κάποιοι από τους ψηφοφόρους του “ναι” δεν θέλουν να συνυπάρχουν μ’ εκείνους οι οποίοι θα ψηφίσουν “όχι”, ούτε, φυσικά, να υπόκεινται σ’ εκείνους που αποφάσισαν να διεξαχθεί το δημοψήφισμα. Διεκδικούν, ωστόσο, να ζουν στην Ελλάδα, που θέλουν να αναφέρεται κατευθείαν στην Ευρώπη, το σύγχρονο πνεύμα της οποίας χώρισε τους Έλληνες σε δύο αντίπαλα στρατόπεδα: σ' εκείνους που αντλούν τη νομιμοποίηση της ύπαρξής τους από το εξωτερικό, και σ' εκείνους που διεκδικούν την αναφορά τους στην Ελλάδα και την ελληνική τους ταυτότητα, την από καιρό επικηρυγμένη εξαιτίας της ένταξης της χώρας στην Ευρώπη…