Σκέψη και πολιτική

Κάθε αλήθεια είναι ένα μεγάλο ψέμα. Μα πώς; Όταν ο ουρανός είναι καθαρός, ας πούμε, δεν βρέχει. Κι αν είναι ημέρα, ο ήλιος λάμπει! Και το αντίστροφο. Τι πιο αληθινό από αυτό! Τι πιο ψεύτικο… Η αλήθεια παραπλανά. Για το ψέμα μπορούμε, μόνο, να είμαστε σίγουροι: για το ψέμα της αλήθειας.

Ποτέ η ημέρα δεν είναι ημέρα, ακόμα κι αν είναι! Είναι ημέρα της νύχτας. Το ίδιο η νύχτα: νύχτα της ημέρας. Έτσι με όλα τα ανθρώπινα. Η ζωή η ίδια δεν είναι ζωή. Είναι ζωή του θανάτου. Κι ο θάνατος είναι θάνατος της ζωής. Η τυπική λογική αληθεύει μόνο στα σύμβολα. Στην πραγματικότητα του ανθρώπου διαψεύδεται. Ποτέ το ίδιο, για τον άνθρωπο, δεν είναι ο εαυτός του. Πάντα είναι κάτι άλλο.

Έτσι αρχίζει η ίδια η σκέψη, η Φιλοσοφία. Τα πράγματα, ο άνθρωπος το ξέρει, ή το υποψιάζεται, δεν είναι ίδια με τον εαυτό τους. Ή, μάλλον, είναι ίδια ως κάτι άλλο. Αυτό προσπαθούμε να καταλάβουμε. Πώς γίνεται το σημαντικό τη μια στιγμή να είναι ασήμαντο την άλλη, το όμορφο τη μια να είναι άσχημο σε λίγο, το μεγάλο σήμερα να μικραίνει αύριο, το σωστό χθες να είναι λάθος σήμερα, το δίκαιο στη μια περίπτωση να είναι άδικο στην άλλη. Έτσι αρχίζει και συνεχίζει η σκέψη.

Και πώς τελειώνει; Γνωρίζει τέλος ή αποτέλεσμα αυτή η προσπάθεια του νου να συμβιβάσει τις μορφές που παίρνουν όσα κάνουν εντύπωση στον άνθρωπο; Ποτέ! Ο άνθρωπος ζει με εντυπώσεις. Η συνείδησή του μοιάζει με το χώμα που μουσκεύει και στεγνώνει. Το χώμα είναι το ίδιο και μαζί άλλο. Και αλλάζει μαζί με τον καιρό, που είναι ήλιος και βροχή…

Έτσι το άδικο, ας πούμε, είναι αυτό που γίνεται ένα πράγμα στη συνείδησή μας, η εντύπωση που μένει· η βροχή που πέφτει, το χώμα που μουσκεύει. Μετά βγαίνει ήλιος, το χώμα στεγνώνει. Άλλες εντυπώσεις, άλλες ιδέες…

Αυτό κάνει τον άνθρωπο πολιτικό ζώο επίσης, είτε ασχολείται με την πολιτική είτε όχι. Οι εντυπώσεις! Ένστικτο αυτοσυντήρησης, άμυνας είναι η πολιτική. Είναι η αυθόρμητη αντίσταση στην αλλαγή, είναι η στάση που θέλουμε να κάνουμε όταν όλα γύρω μας κινούνται, και μαζί τους οι εντυπώσεις.

Μοιάζει, από την άποψη αυτή, η πολιτική με τη σκέψη. Είναι, και τα δύο, κίνηση στάσης, μια στάση στην κίνηση, αντίσταση στο ρεύμα των πραγμάτων που αλλάζουν και των εντυπώσεων που τρέχουν. Σκέψη και πολιτική είναι (συμ)μετοχές μη αμέτοχων ανθρώπων, που αντιστέκονται στην αλλαγή. Όσοι δεν προλαβαίνουν ν’ αντισταθούν, στη σκέψη και/ή με την πολιτική, εκτοπίζονται… Παρακολουθούν, όπως το χώμα, μια τη βροχή και μια τον ήλιο, αποσβολωμένοι μπροστά στο ψέμα της αλήθειας…