Πολιτική φαιδρότητα

Ο λόγος που συνοδεύει, ως εκκωφαντική υπόκρουση, την προεκλογική εκστρατεία της Ν.Δ., του ΠΑ.ΣΟ.Κ., του ΠΟΤΑΜΙΟΥ και της Λαϊκής Ενότητας είναι φαιδρός και με τις δύο σημασίες του όρου: την αρχαία και τη νέα. Ως φαιδρός που είναι, με την έννοια του αστείου, προκαλεί ένα είδος χαράς, φαιδρότητας, με την αρχαία σημασία του όρου. Χαιρόμαστε, σημαίνει, να τον ακούμε, όπως όταν ακούμε αστεία, ανέκδοτα. Ένα μειδίαμα ελάχιστων δευτερολέπτων ή ένα γέλιο αυτόματο στο άκουσμα παραδοξοτήτων, και η χαρά υποχωρεί γρήγορα, όπως ήλθε… Γιατί, στην περίπτωσή μας, τα ανέκδοτα είναι χιλιοειπωμένα, και, ως αφορώντα το μέλλον της Ελλάδας, κακόγουστα.

Είναι, βέβαια, και η φαιδρότητα του ύφους των τεσσάρων αρχηγών, που πρωτοστατούν στις εμφανίσεις των δύο υπολειμματικών, αφενός, και των δύο εκτρωματικών κομμάτων αφετέρου. Ο της Ν.Δ. επικεφαλής εναλλάσσει την ακατάσχετη διάθεσή του να είναι πικρός στην κριτική του με μια ψευδεπίγραφη και σοβαροφανή συγκαταβατικότητα. Ο συνδυασμός είναι πολύ δύσκολος. Σαν να αισθάνεται και ο ίδιος την αντιφατικότητα στη ρητορική του εμφάνιση, χαμογελάει σχεδόν μόνιμα, ακόμα κι όταν λέει τα πιο δυσάρεστα πράγματα.

Η αρχηγός του ΠΑ.ΣΟ.Κ., φιλόδοξη περισσότερο απ’ όσο μπορεί να αντέξει το εύθραυστο προφίλ της γυναίκας που πασχίζει να δικαιολογήσει στον εαυτό της την απόφαση να γίνει αρχηγός, επείγεται να κρύψει την ανασφάλειά της με την υπερβολή του αντιπολιτευτικού μένους. Στην προσπάθειά της, ο τόνος της φωνής της γίνεται σπαραξικάρδιος, απολογητικός, διδακτικός αλλά και απειλητικός. Δυσάρεστο ακρόαμα, που γίνεται ακόμα πιο ενοχλητικό όταν συνδυαστεί με την όψη  του παγωμένου προσώπου που εκφέρει τον λόγο.

Ο επικεφαλής του ΠΟΤΑΜΙΟΥ, ο διεκδικητής της τρίτης θέσης στη σειρά της εκλογικής επιτυχίας, προδίδει μ’ ένα μόνιμο, αθέλητο, χαρακτηρολογικά δικό του μειδίαμα, την αδυναμία του να μιλήσει αρκετά σοβαρά. Γι’ αυτό όσα λέει βρίσκονται διαρκώς στα όρια της εκφραστικής ακροβασίας. Η άβυσσος της ασάφειας χαίνει στη συνείδησή του, έτοιμη να καταπιεί φράσεις ειπωμένες με αδικαιολόγητο στόμφο, για να ξεγελάσουν, εύχεται, ακόμα και τους προσεκτικούς, και τους απαιτητικότερους ακροατές του.

Η κενολογία, όμως, θριαμβεύει στα χείλη του οδηγητή της Λαϊκής Ενότητας. Είναι πραγματικά δύσκολη η θέση του. Πρέπει να συμβιβάσει την πολιτική επιπολαιότητα με μια σοβαρότητα που του χρειάζεται για να πείσει ότι δεν είναι επιπόλαιος. Έτσι, όταν μιλάει κοιτάζει διαρκώς το κενό, σαν να μη θέλει να ακούει αυτά που ο ίδιος λέει ή σαν να εκλιπαρεί μια αόρατη δύναμη να του εμπνεύσει σοφότερες ρήσεις από εκείνες που καταφέρνει να διατυπώσει.  

Το περιεχόμενο του λόγου και των τεσσάρων είναι, ως επί το πλείστον, συνθηματικό. Το καλούν και οι συνθήκες των ανοιχτών συγκεντρώσεων αυτό, των ανθρώπων που δεν συγκεντρώνονται εκεί για να ακούσουν αλλά για να υποστηρίξουν με την παρουσία τους την υπόσταση των ομιλητών. Ως εκ τούτου, οι ομιλητές δεν αισθάνονται υποχρεωμένοι να εκφέρουν σκέψεις, συλλογισμούς. Ενδιαμέσως των συνθημάτων, όμως, για να ποικίλλει ο λόγος, αναγκάζονται να αναπτύξουν επιχειρήματα.  Αυτά, κατά κύριο λόγο, είναι ασυνάρτητα, ασύντακτα, ακόμα και αντιφατικά. Είναι επιχειρήματα ανθρώπων που δεν έχουν πρόσφατο αντικείμενο ενδιαφέροντος για όσα αναγκάζονται από τη θέση τους να πουν. Είναι δύσκολο να μιλήσεις γι’ αυτά που έχεις καταφέρει να μην μπορείς ούτε να υποσχεθείς.

Μου είναι δυσάρεστο, αλλά θα αναφερθώ, με μια πρόταση, στον λόγο και το ύφος της «προαλειφόμενης» ως αντιπολίτευσης της φανταστικής συγκυβέρνησης ΣΥ.ΡΙΖ.Α. – Ν.Δ.. Οι ακροατές της Χρυσής Αυγής επιτρέπουν στους ομιλητές που την εκπροσωπούν να ξεδιπλώνουν ακατάσχετα μπροστά τους εικόνες παραληρήματος ανθρώπων που έχουν την ειδική ανάγκη να εξευτελίζουν και να δολοφονούν πρόσφυγες. Εκπίπτουν, φυσικά, οι λόγοι των Χρυσαυγιτών από την κατηγορία των τεσσάρων πρωτοπόρων στην πολιτική φαιδρότητα. Δεν είναι ούτε αστείοι ούτε αντικείμενο – έστω προσωρινού – γέλωτα, οι συνοφρυωμένοι αφιονισμένοι, που τρέφονται και με το αίμα των μικρονοϊκών οπαδών τους.

Όσο για τον ορισμό μέχρι πρόσφατα της φαιδρότητας, τον αρχηγό της Ένωσης Κεντρώων, έπαψε, ακόμα κι αυτός, να μας δίνει τη χαρά που μας έδινε. Οι δημοσκοπήσεις που τον θέλουν μέσα στη Βουλή με ανησυχούν. Σκέφτομαι όσους θα πάρει μαζί του ως βουλευτές, εκείνους που θα ενισχύσουν τη βουλευτική οχλαγωγία, που εμπίπτει, δυστυχώς, στην προστασία της βουλευτικής ασυλίας.

Η προεκλογική περίοδος, ευτυχώς, θα διαρκέσει λίγο…