Τα σκιάχτρα

Δεν είναι το παρουσιαστικό τους, μόνο, που τους προδίδει. Είναι ο λόγος τους. Μιλώ για πλήθος από τους προβεβλημένους αρχιερείς. Αναφέρομαι στις πρόσφατες δηλώσεις τους γι’ αυτό που «τόλμησε» η  Σ. Αναγνωστοπούλου, η υπουργός, να διατυπώσει ως ιδέα για τις διατυπώσεις που μπορεί και να μη χρειάζονται για την απαλλαγή από το μάθημα των θρησκευτικών. Τη χαρακτήρισαν «ανόητη» εκείνοι που εξ επαγγέλματος συγχέουν κάθε νόημα με την αλαζονεία και τη φιλαυτία τους.

            Τα χαρακτηριστικά αυτά, που φιλοσοφικά μιλώντας είναι πάθη, στιγματίζουν αρχιερείς και αρκετούς πολιτικούς, οι οποίοι παίρνουν το δικαίωμα από τη σημαία – όπως λέγαμε στον στρατό – στην οποία ορκίζονται, να θεωρούν το ακροατήριό τους, που ματώνει για την ίδια σημαία, έναν εσμό κρετίνων. Δεν εξηγείται διαφορετικά. Σε ό,τι αφορά τους αρχιερείς, τους μη εκλεγμένους, στο πρόσωπο της υπουργού χαρακτηρίζουν ανόητους όχι μόνο τις χιλιάδες πολιτών που την ψήφισαν, αλλά και όσους ψήφισαν το κόμμα που την ανέδειξε, τις πολλές χιλιάδες. Κι όχι μόνο αυτούς. Και άλλες χιλιάδες πολιτών, πολλές, που στο πρόσωπο αυτών των αυτόκλητων τιμητών της νοημοσύνης μας βλέπουν μόνο κάποια … σκιάχτρα.

            Δεν συνειδητοποιούν ότι η εποχή των σκιάχτρων πέρασε,  ότι οι πολίτες αυτής της δεινοπαθούσας χώρας, οι περισσότεροι θεωρώ, δεν έχουν την αντίληψη πουλιών, που βλέπουν τους δύσμορφους αχυρανθρώπους και τρομάζουν. Οι ίδιοι δεν τρομάζουν, προφανώς, στη σκέψη ότι ένα πλήθος πολιτών τους οικτίρει τουλάχιστον. Δεν πτοούνται επειδή το αίσθημα που απορρέει από την εξουσία τους είναι πανίσχυρο. Ο εκτός κόσμου κόσμος τους, ο περιφρουρημένος από τους ψηλούς τοίχους, τα τείχη της εξουσιαστικής ιεροσύνης, τους καθιστά ψυχικά και στην πραγματικότητα αλώβητους, απροσπέλαστους, ασυγκράτητους.

            Είναι σάπιες οι σάρκες του καθεστώτος αυτού. Η καθεστωτική νοοτροπία αποτυπώνεται στην αποφορά των δηλώσεων των χωρίς έλεος, κάθε φορά που η πολιτειακή εξουσία θα υποψιαστούν ότι θίγει την ψευδεπίγραφη πνευματική τους εξουσία, που άλλο έρεισμα δεν έχει από τον φόβο που προκαλεί στον άνθρωπο ο θάνατος, εκείνος που επικαλούνται εκκλησιαστικά με κάθε ευκαιρία, εκτός ίσως από τα Χριστούγεννα. Και τα Χριστούγεννα ακόμα, βέβαια, ο θάνατος δεσπόζει: των βρεφών από τον Ηρώδη και του ίδιου του Ηρώδη, ο φρικτός. Από την άποψη αυτή ο Ζήσης Παπαδημητρίου, η μεγάλη μας απώλεια των ημερών αυτών, τους έδωσε μια καλή απάντηση, από εκείνες που έδινε, μαχητικός όπως ήταν, σε κάθε ευκαιρία. Ζήτησε να καεί, να γίνει στάχτη, και η στάχτη του να φύγει από την Ελλάδα…

Ο καθεστωτικός Χριστιανισμός διώκει πολλούς δυνάμει πιστούς με διώξεις απρόσωπες, ανώνυμες. Δεν είναι ανάγκη να είναι κανείς υπουργός με ρηξικέλευθες ιδέες για να εισπράξει τη μανία των ανασφαλών εκμαυλιστών των ρευστών ανθρώπινων συνειδήσεων, που δυσκολεύονται αυτοδύναμα να σκεφτούν για το καλό και το κακό. Από  παιδιά, όταν αρχίζουμε να καταλαβαίνουμε ότι ζούμε ως άνθρωποι, εμβολιαζόμαστε με το αίσθημα της ενοχής γι’ αυτό που είμαστε, ακόμα και για τις σκέψεις μας. Εκείνοι που αναλαμβάνουν τους εμβολιασμούς αυτούς, οι κληρονόμοι της θαυματουργής ένεσης του φόβου για το επέκεινα, έχουν αντισώματα οι ίδιοι. Δεν φοβούνται ούτε το τώρα ούτε το μετά αυτής της ζωής. Δεν εξηγείται διαφορετικά η άνεση με την οποία καταδικάζουν τους άλλους, η αυστηρότητα με την οποία τους επιτιμούν για αδυναμίες που έχουν στον υπέρτατο βαθμό οι ίδιοι, για εγκλήματα που διαπράττουν από προνομιακή θέση μόνοι τους.

Η ηθική και η μεταφυσική σκέψη είναι πολύ δύσκολες, για να πιστεύει κανείς ότι εξειδίκευση έχουν στους τομείς αυτούς προχειρολόγοι αφοριστές και αναμασητές μεταφυσικών δογμάτων διατυπωμένων από «αυθεντίες» που ελέγχονται για τις θεωρητικές αφετηρίες και τα συμπεράσματά τους. Τα ηθικά και μεταφυσικά δόγματα, όμως, δεν χρειάζεται να είναι κανένας ιερέας για να τα χρησιμοποιεί και να τα «καταλαβαίνει». Χρειάζεται, όμως, να έχει εξουσία για να τα διασπείρει, να τα κατακερματίζει νοηματικά και να τα εκμεταλλεύεται για να συντηρεί την εξουσία του. Όσοι το έχουν αναγάγει αυτό σε τέχνη είναι υπόλογοι για την κοινωνική τους δράση και συμπεριφορά, για το προσωπικό τους ύφος. Η εκκλησία δεν είναι προαιώνιο οικοδόμημα. Κατασκευάστηκε με ηθικούς, πολιτικούς και κοινωνικούς εκβιασμούς και συντηρείται με τον ίδιο τρόπο.

Πρόσφατο και έσχατο αισθητικά και ηθικά παράδειγμα, είναι ο αφορισμός ενός θεολόγου στην Κύπρο, ο οποίος για λόγους πολιτικής αναγνωρισιμότητας ασκούσε κριτική στην επίσημη εκκλησία. Οι δύο πολιτικές συγκρούστηκαν, και ο θεολόγος βρέθηκε αφορισμένος. Έντρομος ότι θα χάσει τις ψήφους από τη χριστεπώνυμη μάζα, ξέχασε την παρρησία του και, απολογητικός, μπροστά στην υπέρτατη εξουσία ενός νησιού που έχασε το μέτρημα των εξουσιών που βιάζουν το σώμα του, ανέκρουσε την επαναστατική του πρύμνη και … συνεβλήθη.

Η Ανατολική Εκκλησία συναγωνίζεται σε ηθική κατάντια τη Δυτική. Ο αγενής αυτός ανταγωνισμός προετοιμάζει το έδαφος για τον πόλεμο των θρησκειών στον σύγχρονο κόσμο. Παρεμπιπτόντως, δεν μπορώ να εξηγήσω σε άλλο πλαίσιο την απουσία των ράσων από τις επιχειρήσεις διάσωσης και αλληλεγγύης στους πάσχοντες μετανάστες που ξεβράζει το Αιγαίο στα νησιά, και σε όσους στοιβάζονται στις γειτονιές των Αθηνών… Ένας είναι ο λόγος: είναι Μουσουλμάνοι…