Ημέρα μνήμης σήμερα για τον Ελληνισμό! Η 28η
Οκτωβρίου, η 25η Μαρτίου, η 1η Απριλίου μάς θυμίζουν ότι
ο Ελληνισμός είναι συνώνυμο της Δικαιοσύνης. Αντικριστές οι δυο επέτειοι, της
25ης Μαρτίου και της 1ης Απριλίου, σαν δυο
ηλιαχτίδες πλημμυρίζουν με φως το ολάνθιστο
τοπίο της ανοιξιάτικης Κύπρου.
Επανάσταση σημαίνει Δικαιοσύνη. Αδικία είναι να υπομένεις
ζυγούς, εξευτελισμούς, καταπίεση, την υποτίμηση των ισχυρών που σε θέλουν
ανίσχυρο. Αυτές τις αδικίες ο Έλληνας ποτέ δεν τις ανέχθηκε στην ιστορία του.
Αργά ή γρήγορα, όταν συντρέξουν περιστάσεις βοηθητικές, όπως λέει ο Φωτάκος στα
«Απομνημονεύματα» του, ο Έλληνας σηκώνει κεφάλι, αντρειεύεται, βάζει τον Σταυρό
μπροστάρη και προχωρεί για μια ζωή των παιδιών του ελεύθερη, που μπορεί να του
στοιχίσει τη δική του ζωή…
Για την Επανάσταση του ‘21 γράφονται και λέγονται πολλά.
Από το δέος εκπηγάζοντα κάποια, μπροστά στη θυσία των Ελλήνων για την ελευθερία
τους, από τον ψυχρό ιστορισμό εμπνεόμενα αλλά, που τονίζουν τα δεινά που
συνόδευσαν την Επανάσταση ή το γεγονός ότι η Ελλάδα δεν κέρδισε πλήρη την
ελευθερία της, αλλά παρέμεινε εξαρτωμένη από τις Μεγάλες Δυνάμεις, που τη
βοήθησαν στον αγώνα. Ό,τι κι αν λέγεται για την Επανάσταση, ένα παραμένει
σίγουρο. Αν οι Έλληνες δεν ξεσηκώνονταν τότε, αν δεν τολμούσαν να τα βάλουν με
το θηρίο της Οθωμανικής κατοχής, η Ελλάδα θα ήταν ακόμα επαρχία της Τουρκίας,
και, ενδεχομένως, η ίδια η Ευρώπη να ανήκε στην τουρκική επικράτεια…
Δεν τα λέω αυτά με διάθεση υποτιμητική για την Τουρκία.
Κάθε άλλο! Αναγνωρίζω ότι ήταν πολύ ισχυρή, για να υποδουλώσει την Ελλάδα για
τετρακόσια χρόνια, για να μεγαλώσουν γενιές Ελλήνων με το αίσθημα της
υποτέλειας να πλημμυρίζει την ύπαρξή τους. Μιλάμε για τις επαναστάσεις των
Ελλήνων για να θυμόμαστε ότι οι άλλοι, οι δυνάστες, μας υποτίμησαν, μας νόμισαν
ανάξιους να είμαστε ελεύθεροι, αξιοπρεπείς, κύριοι του εαυτού μας, της γης μας,
προστάτες των παιδιών μας.
Ο αγώνας των Ελλήνων του ‘21 ήταν τιτάνιος, η
προετοιμασία εργώδης. Γράφει ο Φωτάκος: «Όλαις ταις νύχταις τουφεξίδες
(οπλοποιοί), σιδηρουργοί, ξυλουργοί και άλλοι εδούλευαν κρυφά από τους Τούρκους
και από ταις γυναίκες των τα αναγκαία του πολέμου και ήταν εμποδισμένον και αφωρισμένον
να κάμνουν μεταξύ τους φιλονικίας και εξηγήσεις δια τον μέλλοντα σκοπόν του. Διά
τούτο καθένας εργάζετο κρυφά εις το σπίτι του, διόρθωνε το τουφέκι του, έπλενε
τα πιστόλια του, επήγαινεν εις το λόγκο και έχυνε βόλια με το μονοκάλουπον και
καθ’όλα προετοιμάζετο. Ό, τι άκουαν οι Έλληνες περί της ελευθερίας των το
επίστευαν και εφαρμόσθη η κοινή παροιμία, να μου λέγεις ό, τι αγαπώ και το πιστεύω.»
Δεν την ήξερα την παροιμία αυτή, πρέπει να πω, την
ελληνική, αλλά καταλαβαίνω γιατί είναι Ελλήνων παροιμία: «να μου λέγεις ό, τι
αγαπώ και το πιστεύω». Εκείνος που μπορεί να αγαπά μπορεί και να πιστεύει. Την
πίστη στην Επανάσταση την ενεφύσησε και η Εκκλησία στους πιστούς της.
Η Εκκλησία,
με τις δυνάμεις που είχε, μιλούσε με τις ευχές της στους Έλληνες γι’ αυτό που
αγαπούσαν: «Οι αρχιερείς εσυγχωρούσαν εις τους ιερείς να διαβάζουν εις τας
εκκλησίας παρακλήσεις νύκτα και ημέραν προς τον θεόν διά να ενισχύση τους Έλληνας
εις τον μέλλοντα αγώνα· και εις τους πνευματικούς δε και εις τους άλλους κληρικούς
εσυγχώρησαν να παρακινούν κατά την εξομολόγησίν των τους Έλληνας εις την
επανάστασιν, και να την θεωρούν ως συγχωρημένην θρησκευτικώς· διότι ο θεός
όλους τους ανθρώπους έπλασεν ελευθέρους. Πολλοί δε μάλιστα των αρχιερέων ως ο
Έλους Άνθιμος, έκαμαν επίτηδες και ευχάς, τας οποίας έδιδαν εις τους ιερείς των
επαρχιών των και τας εδιάβαζαν μετά την παράκλησιν.»
Ν’ αγαπάς
την ελευθερία σημαίνει να είσαι άνθρωπος με θάρρος, άνθρωπος που θέλει ν’
αγαπάει τους ανθρώπους, να χαίρεται τη ζωή μαζί τους. Το ίδιο κι ένας λαός, ένα
έθνος. Οι Έλληνες δεν είναι μισάνθρωποι, είναι φιλάνθρωποι. Δείτε την απόδειξη
σήμερα, που φιλοξενεί η Ελλάδα χιλιάδες μετανάστες στη γη της, ανθρώπους που
άφησαν πίσω την αγαπημένη τους πατρίδα για να επιβιώσουν, αυτοί και τα παιδιά τους,
και να μπορούν να επιστρέψουν κάποτε, για να ξαναζήσουν στη γη τους. Ποιος
Έλληνας στην Κύπρο, σ’ όποιο κόμμα κι αν ανήκει, δεν θέλει να δει τα τουρκικά
στρατεύματα να φεύγουν από το νησί; Ποιος Ελληνοκύπριος δεν προσμένει την ημέρα
που ο Πενταδάχτυλος θα σηκώσει την ψιλόλιγνη ράχη του; Πολλοί Τουρκοκύπριοι το
θέλουν επίσης: να γίνει το βουνό που μας χώρισε διπλή γροθιά, που θα πλέξουν τα
δάχτυλα ανθρώπων ελεύθερων από τη μια και την άλλη πλευρά, ανθρώπων που τους χώρισαν
και τους χωρίζουν ξένοι σ’ αυτόν τον τόπο…
Η ελευθερία
δεν είναι πολυτέλεια, είναι ανάγκη για τους Έλληνες· είναι όρος για να μπορούν
να σκέφτονται, να μιλούν, να εργάζονται και να δημιουργούν. Η ελληνική γη είναι
φιλόξενη για τους ξένους που τη σέβονται, που δεν την εποφθαλμιούν για να την
κατακτήσουν, να τη στερήσουν από τους φυσικούς κατοίκους της, που την πονάνε
και, μια αγκαλιά, την προστατεύουν με επίγνωση των θυσιών που χρειάστηκαν για
να μείνει δική τους.
Λέει ο
Γέρος του Μωριά, ο Κολοκοτρώνης, στον περίφημο λόγο του σε μαθητές, στην Πνύκα:
«Όταν αποφασίσαμε
να κάμωμε την Επανάσταση, δεν εσυλλογισθήκαμε ούτε ποιοι είμεθα ούτε πως δεν έχομε
άρματα ούτε ότι οι Τούρκοι εβαστούσαν τα κάστρα και τας πόλεις ούτε κανένας φρόνιμος
μας είπε «που πάτε εδώ να πολεμήσετε με σιταροκάραβα βατσέλα», αλλά ως μια
βροχή έπεσε εις όλους μας η επιθυμία της ελευθερίας μας , και όλοι, και ο κλήρος
μας και οι προεστοί και οι καπετάνιοι και οι πεπαιδευμένοι και οι έμποροι,
μικροί και μεγάλοι, όλοι συμφωνήσαμε εις αυτό το σκοπό και εκάμαμε την
Επανάσταση.»
Τους Έλληνες δεν μας αφήνει η
ιστορία μας να αποκάμουμε, να κιοτέψουμε, να δειλιάσουμε στη γλώσσα της Επανάστασης
του ’21, να παραδώσουμε τα όπλα. Η ιστορία μας, κυρίως, δεν μας αφήνει να
βάλουμε από το Δίκιο πιο πάνω τίποτα, κυρίως όχι το φόβο μας, την εντύπωση πως το
άδικο μπορεί να νικάει στους αιώνες. Οι αιώνες που έκαναν υπομονή, και στο τέλος
νίκησαν οι Έλληνες και το δίκιο τους, είναι η τρανή, η ολόδική μας, των
Ελλήνων, απόδειξη! Χρόνια πολλά! 